Góc tư vấnNgày: 30-12-2019 bởi: Mã Thị Vân
Than hoạt tính và những điều cần biết - than hoạt tính lọc nước
Than hoạt tính (Activated carbon) được sử dụng nhiều trong đời sống hàng ngày. Tuy nhiên, rất nhiều người vẫn chưa biết than hoạt tính là gì, công dụng ra sao và ứng dụng trong đời sống như thế nào. Bài viết dưới đây sẽ chia sẻ rõ hơn về vấn đề này.
Than hoạt tính là gì?
Than hoạt tính hay còn có tên gọi khác là cacbon hoạt tính được tạo ra từ quá trình hoạt hóa cacbon ở nhiệt độ cao từ 950 độ đến 1000 độ C. Than hoạt tính có kích thước rất nhỏ và khối lượng thấp. Nguyên liệu để sản xuất ra than hoạt tính là bất cứ vật liệu hữu cơ nào có hàm lượng cacbon cao như vỏ dừa, than bùn, gỗ…
Quá trình chuyển hóa từ các nguyên vật liệu nhiều cacbon thành than hoạt tính thông qua việc biến đổi vật lý dưới tác động của nhiệt độ cao, môi trường không khí và nhiệt độ được kiểm soát nhất định.
Khả năng hoạt động của than hoạt tính sẽ phụ thuộc vào sự phân bố kích thước các lỗ rỗng và thể tích các lỗ rỗng của Cacbon. Có 3 loại kích thước lỗ rỗng chính: Micropore( < 100 Angstroms), Mesopore (từ 100 đến 1000 Angstroms), Macropore (> 1000 Angstroms). Ở mỗi kích thước lỗ rỗng sẽ có các công dụng và hiệu quả khác nhau. Cả than hoạt tính và than thường đều có các lỗ rỗng nên đều có các công dụng cụ thể khác nhau.
Các loại than hoạt tính
Tính chất vật lý của than hoạt tính bao gồm có diện tích bề mặt, mật độ carbon, kích thước lỗ rỗng, khả năng hút chất bẩn và hàm lượng tro.
Than hoạt tính gồm có 4 dạng:
- Than hoạt tính dạng bột
- Than hoạt tính dạng hạt
- Than hoạt tính dạng viên nén
- Than hoạt tính dạng tấm
Công dụng của than than hoạt tính
Do cấu trúc và các đặc tính của than hoạt tính mà nó có rất nhiều công dụng khác nhau.
- Làm trắng răng: Than hoạt tính làm trắng răng bằng cách hấp thụ các mảng bám và vi khuẩn trên răng đồng thời giúp bảo vệ răng miệng bằng cách thay đổi nồng độ pH trong miệng, giúp ngừa sâu răng, hôi miệng.
- Lọc nước: Than hoạt tính có công dụng trong lọc nước. Than hoạt tính lọc nước thông qua việc hấp thụ các chất bẩn, thuốc trừ sâu, chất thải công nghiệp và hóa chất như Styren, Xylene… Than hoạt tính không lọc được vi khuẩn và virus.
- Loại bỏ độc tố khẩn cấp, giúp hệ tiêu hóa khỏe mạnh: Than hoạt tính khi đưa vào trong đường tiêu hóa sẽ hấp thụ hoàn toàn độc tố và hóa chất mà không làm ảnh hưởng đến niêm mạc ruột. Than hoạt tính cũng có thể sử dụng được ngay sau khi nuốt phải chất độc hoặc trong trường hợp dùng thuốc quá liều sẽ làm giúp giảm nguy cơ gây tổn hại đến cơ thể. Than hoạt tính đặc biệt hữu ích cho trường hợp khẩn cấp mà chưa có biện pháp chữa trị kịp thời. Đối với vật nuôi, nếu có tiếp xúc với các chất như thuốc trừ sâu, thuốc độc thì sử dụng than hoạt tính cũng có tác dụng rất tốt. Tuy nhiên, nếu ăn phải chất độc, hãy đi gặp bác sĩ để chữa trị kịp, không nên lạm dụng quá vào than hoạt tính.
- Trị các vết do côn trùng cắn, trị trứng cá: Than hoạt tính giúp loại bỏ mùi cơ thể, mụn trứng cá và làm giảm đau do các vết côn trùng cắn.
- Giảm lượng Cholesterol: theo các nghiên cứu trên thế giới, than hoạt tính thường xuyên giúp giảm 25% lượng Cholesterol xấu trong khi đó làm tăng đến 41% Cholesterol tốt cho cơ thể. Tuy nhiên, tránh dùng than hoạt tính sau khi uống thuốc khoảng 2 tiếng vì than hoạt tính sẽ ngăn chặn sự hấp thụ thuốc của cơ thể.
- Thải độc da: Than hoạt tính có khả năng hấp thụ độc tố trên da từ các lỗ chân lông. Tuy nhiên, độc tố có thể bị mắc lại ở các mô cơ gây nhiều vấn đề khác về sức khỏe.
- Tác dụng chữa bệnh và bảo vệ cơ thể: Than hoạt tính có tác dụng làm giảm đầy hơi bằng cách hấp thụ và thải các chất gây đầy bụng trong thực phẩm.
Ứng dụng của than hoạt tính trong đời sống
Tùy vào từng mục đích sử dụng mà than hoạt tính được ứng dụng vào các hoạt động trong đời sống khác nhau.
- Than hoạt tính dạng hạt: Thường được sử dụng trong các quá trình xử lý nước và nước thải
- Than hoạt tính dạng bột: được ứng dụng trong quá trình xử lý các hóa chất tổng hợp như sự cố tràn hóa chất
Ứng dụng của than hoạt tính
- Than hoạt tính dạng viên nén: Có dạng hình trụ hoặc hình khối, thường được sử dụng để xử lý nước sinh hoạt và trong công nghiệp
- Than hoạt tính dạng tấm: Thường được sử dụng để khử mùi, lọc khí, hút ẩm
Ngoài ra, than hoạt tính được ứng dụng trong y tế, làm đẹp, chế biến thực phẩm và nhiều ngành nghề khác.
Than hoạt tính lọc nước
Than hoạt tính được dùng nhiều trong ứng dụng khác nhau đặc biệt vô cùng quan trọng trong ứng dụng lọc nước. Than hoạt tính có cấu trúc, đặc điểm và tính chất vật lý riêng biệt giúp hấp thụ các chất bẩn, chất hóa học, thuốc trừ sâu… Than hoạt tính lọc nước uống, than hoạt tính lọc nước giếng khoan và than hoạt tính lọc nước bể cá đang là những ứng dụng được nhiều gia đình sử dụng.
Tác dụng của than hoạt tính trong lọc nước:
- Tạo độ trong cho nước bằng cách loại bỏ tạp chất và cặn bẩn
- Khử mùi tanh trong nước
- Hấp thụ các chất hóa học, thuốc trừ sâu, chất chứa trong dầu thải
- Giúp loại bỏ một phần kim loại nhẹ trong nước.
- Hạn chế các vi khuẩn có khả năng gây hại đến sức khỏe con người.
- Than hoạt tính có khả năng loại bỏ các chất fluoride giúp bảo vệ sức khoẻ răng miệng, củng cố hệ thống miễn dịch và giúp thận, gan hoạt động khoẻ mạnh.
Cách lọc nước bằng than hoạt tính:
Cơ chế hoạt động của than hoạt tính bao gồm 2 kiểu: Lọc vật lý và lọc hút bám.
- Lọc cơ học vật lý: Giúp loại bỏ các hạt, tạp chất bẩn trong nước khi đi qua lõi lọc nhờ các lỗ nhỏ li ti trong cấu trúc than.
- Lọc hút bám: Bề mặt phân tử than sẽ thu hút các chất hóa học, tạp chất hòa tan trong nước và giữ chúng nằm lại bên trong lõi lọc. Với đặc tính “không hút nước” nhưng “hấp thụ dầu mỡ”, than hoạt tính có tác dụng mạnh với rất nhiều loại hóa chất chứa Clo, Benzen hay các hóa chất công nghiệp hòa tan trong nước.
Than hoạt tính hay còn gọi là cacbon hoạt tính với các cấu trúc và đặc điểm riêng biệt giúp cho nó có nhiều công dụng khác nhau. Than hoạt tính đặc biệt rất quan trọng trong lọc nước và xử lý nước. Tuy nhiên, than hoạt tính trong xử lý nước chỉ giúp loại các chất hóa học, thuốc trừ sâu,... nên hiệu quả xử lý nước riêng biệt của than hoạt tính là không cao. Do vậy, việc kết hợp than hoạt tính với các công nghệ xử lý nước sẽ làm tăng hiệu quả và cải thiện chất lượng nước. SWD đã áp dụng sử dụng than hoạt tính trong xử lý nước cho các hộ gia đình và đạt hiệu quả cao.
Xem thêm: Hạt nhựa trao đổi ion - vật liệu xử lý nước (vật liệu làm mềm nước)
